ThS bác sĩ Đặng Thị Bích cho biết đây là câu hỏi rất hay gặp khi bệnh nhân nhiễm HIV tới khám và bắt đầu điều trị. Sau đây bác sĩ sẽ giải thích rõ hơn cho các bạn về các xét nghiệm cần thiết thực hiện cho bệnh nhân HIV/AIDS:
1. Các xét nghiệm cơ bản
Là những xét nghiệm cần thiết phải có để đánh giá tình trạng sức khoẻ bệnh nhân trước khi điều trị bất kỳ 1 bệnh lý nào.
Bên cạnh đó, bác sĩ căn cứ vào kết quả xét nghiệm và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh nhân HIV/AIDS.
- Xét nghiệm khẳng định nhiễm HIV
- Công thức máu: Mặc dù bệnh nhân có thể hoàn toàn khoẻ mạnh, các biểu hiện lâm sàng có thể thoáng qua không được chú ý tới. Tuy nhiên việc kiểm tra công thức máu là cần thiết phải có.
Mục đích: Đánh giá mức độ thiếu máu? Có nguy cơ mắc bệnh gì về máu không? Có yếu tố gợi ý nhiễm khuẩn hay nhiễm ký sinh trùng, rối loạn đông máu,...
- Sinh hoá máu: Đánh giá chức năng thận? Có tăng men gan không? Có rối loạn mỡ máu? Rối loạn chuyển hoá đường huyết? Rối loạn chuyển hoá acid uric?,...
- Anti HCV, HBsAg để đánh giá bệnh nhân có đồng nhiễm viêm gan. Bên cạnh ý nghĩa tiên lượng bệnh khi có đồng nhiễm viêm gan là việc lựa chọn phác đồ thuốc.
Tất nhiên với bệnh nhân HIV đồng nhiễm viêm gan B thì cần lựa chọn phác đồ mà thuốc tác động cả vi rút viêm gan B và HIV. Tuy nhiên sẽ rất khó khăn và cần bác sĩ có kinh nghiệm xử trí khi bệnh nhân HIV đồng nhiễm viêm gan B tiến triển mạn bắt đầu có gene kháng thuốc với nhóm thuốc điều trị viêm gan B. (Bác sĩ Phòng khám đa khoa Biển Việt sẵn sàng tư vấn, khám, điều trị cho bệnh nhân HIV kháng thuốc).
- Chụp xquang tim phổi, siêu âm ổ bụng, tổng phân tích nước tiểu,... là những xét nghiệm sàng lọc nói chung để đánh giá tình trạng sức khoẻ trước điều trị. Bệnh nhân HIV/AIDS cần điều trị ổn định nhiễm trùng cơ hội sau đó tiến hành điều trị ARV.
2. Xét nghiệm vi rút HIV và tình trạng miễn dịch
- Đo tải lượng vi rút HIV: Đây là xét nghiệm tốn kém nhưng là xét nghiệm cần thiết không nên tiết kiệm không làm.
Dựa trên các kết quả đo tải lượng vi rút HIV trước và trong quá trình điều trị ARV mà bác sĩ có thể đánh giá được mức độ đáp ứng điều trị cũng như tình trạng kháng thuốc sớm trên bệnh nhân HIV.
- Đếm tế bào miễn dịch TCD4: Vai trò đánh giá mức độ suy giảm miễn dịch, tiên lượng điều trị và đánh giá tình trạng kháng thuốc sớm ở những nơi có nguồn lực hạn chế.
3. Tuỳ theo từng trường hợp cụ thể bệnh nhân được bác sĩ tư vấn và giải thích rõ việc chỉ định các xét nghiệm khác: Gene kháng thuốc, chụp CT/MRI, soi BK đờm, soi cấy tổn thương da, ...
