Mục tiêu điều trị bệnh đái tháo đường là giữ cho bệnh nhân có mức đường huyết ổn định nhằm ngăn ngừa biến chứng của bệnh.
Một trong những chỉ số giúp bác sĩ kiểm tra mực độ ổn định đường huyết là HbA1c, tuy nhiên việc kiểm tra chỉ số này thường bị “rơi rụng” theo quá trình điều trị. Nguyên nhân chính là do bệnh nhân không hiểu đúng tầm quan trọng của chỉ số vàng này trong kiểm soát đường huyết.
Xem thêm: Biến chứng ở bệnh nhân đái tháo đường
Glucose liên kết với tế bào máu sản sinh ra HbA1c
HBA1C được hình thành như thế nào?
Hemoglobin (Hb) là một trong những thành phần cấu tạo nên tế bào hồng cầu của máu, nó đóng vai trò vận chuyển oxy trong máu. Bình thường luôn luôn có sự gắn kết của đường trong máu với Hb của hồng cầu.
HBA1C chiếm phần lớn ở người lớn, nó đại diện cho tình trạng gắn kết của đường trên Hb hồng cầu.
Sự hình thành HBA1C xảy ra chậm 0.05% trong ngày, và tồn tại suốt trong đời sống hồng cầu 120 ngày, thay đổi sớm nhất trong vòng 4 tuần lễ.
Xét nghiệm HBA1C được thực hiện như thế nào?
Xét nghiệm HBA1C được thực hiện bằng cách lấy một mẫu máu nhỏ của bạn và được đo tại phòng xét nghiệm theo nhiều phương pháp khác nhau, kết quả được tính theo tỉ lệ phần trăm hemoglobin của máu.
Xét nghiệm HBA1C có ý nghĩa như thế nào?
Xét nghiệm HBA1C cho biết mức đường huyết trung bình của bạn trong 2-3 tháng vừa qua.
Đây là xét nghiệm tốt nhất để theo dõi sự kiểm soát đường huyết, giúp bạn và bác sĩ điều trị đánh giá được đường huyết có kiểm soát tốt hay không trong thời gian vừa qua.
Giá trị bình thường của HBA1C là bao nhiêu?
Khi bình thường HBA1C chiếm 4-6% trong toàn bộ hemoglobin.
Khi HBA1C tăng trên bình thường 1% tương ứng với giá trị đường huyết của bạn tăng lên 30mg/dl hay 1.7 mmol/l.
Khi HBA1C>10% cho thấy đường huyết của bạn trong thời gian qua kiểm soát kém.
Khi HBA1C<6.5% cho thấy đường huyết của bạn kiểm soát tốt.
Dưới đây là bảng chỉ số mục tiêu được điều chỉnh để đáp ứng nhu cầu tiêng biệt của từng cá nhân.
|
Thông số |
Mục tiêu |
|
AC1 |
<7.1%+ |
|
Glucose trong huyết tương mao mạch trước ăn |
70-130 mg/dl (3.9 – 7.2 mmol/l) |
|
Nồng độ đỉnh glucose trong huyết tương mao mạch sau ăn |
<180 mg/dl (<10.0 mmol) |
Xét nghiệm HBA1C có giá trị trong chẩn đoán ban đầu phát hiện bệnh ĐTĐ
Xét nghiệm HBA1C chỉ có giá trị để theo dõi đường huyết và kết quả điều trị, không có giá trị trong chẩn đoán phát hiện bệnh ĐTĐ.
Tại sao cần kiểm soát chỉ số HBA1C
Vì với HBA1C<6.5%, bạn có thể làm chậm và ngăn ngừa sự phát triển các biến chứng về mắt, thận và thần kinh do bệnh ĐTĐ. Theo nhiều nghiên cứu lớn trên thế giới thì kiểm soát đường huyết 24 giờ hằng ngày, liên tục qua một chế độ dinh dưỡng hợp lý, lối sống thích hợp có thể làm thay đổi chỉ số HBA1C.
Theo dõi HBA1C như thế nào
Tất cả bệnh nhân ĐTĐ type 1 và type 2 nên xét nghiệm HBA1C tối thiểu 2 lần trong 1 năm. Khi đường huyết không ổn định nên xét nghiệm thường xuyên hơn, 3 tháng/lần.
Theo dõi đường huyết khi đói và HBA1C khách nhau như thế nào
Theo dõi đường huyết khi đói chỉ cho thấy giá trị đường huyết ở thời điểm làm xét nghiệm.
Xét nghiệm HBA1C cho thấy bức tranh lớn hơn về tỷ lệ phần trăm trung bình đường huyết của bạn tronh 2-3 tháng qua, tuy nhiên cả 2 đều giúp cho bạn và bác sĩ có kế hoạch thay đổi trong điều trị và chế độ ăn, tập luyện thể dục cũng như chế độ dùng thuộc hợp lý hơn.
Kiểm soát HBA1C và đường huyết như thế nào là tốt
Đường huyết được kiểm soát tốt nhất khi HBA1C < 6.5% và đường huyết lý tưởng là trở về bình thường. Trong một số trường hợp có thể chấp nhận mức đường huyết lúc đói 150mg% tránh đường huyết thấp < 60mg% hay bị hạ đường huyết. Tuy nhiên khi cần thiết bạn nên tham vấn bác sĩ.
Làm như nào để HBA1C dưới 6.5%
Khổ qua rừng giúp giảm HbAc1 bệnh nhân tiểu đường
Giữ đường huyết ổn định trong thời gian lâu dài đòi hỏi bạn phải tuân thủ nghiêm ngặt, chặt chẽ hàng ngày về chế độ ăn, chế độ tập luyện, chế độ dùng thuốc và tự theo dõi đường huyết tại nhà.
Nên nhớ kiểm soát mức đường huyết ổn định liên tục 24 giờ trong ngày là tác động chính để làm giảm HBA1C theo chỉ số mục tiêu.
Vai trò của các thảo dược trong điều trị tiểu đường đã được rất nhiều nghiên cứu ghi nhận. Có nhiều thảo dược hay hoạt chất làm giảm đường huyết tốt nhưng lại có ít tác dụng là giảm chỉ số HBA1C.
Các chuyên gia khuyến cáo để ngăn ngừa biến chứng, người bệnh nên lựa chọn thảo dược giúp giảm HBA1C hiệu quả. Nổi bật là các thỏe dược khổ qua, tảo Spirulina.
Nghiên cứu tại BV Đại học Y Dược TPHCM cho thấy, sau 12 tuần điều trị, khổ qua làm giảm 1% chỉ số HBA1C (từ 8.5% xuống 7.5%), do đó làm giảm đáng kể nguy cơ biến chứng trên mắt, thận, thần kinh.
Khổ qua chúng ta ăn hằng ngày là loại tạo giống để giảm gia vị đăng, hàm lượng hoạt chất rất nhỏ nên tác dụng trị bệnh giảm đi nhiều lần. Loại khổ qua thực sự tốt cho người bệnh tiểu đường là khổ qua rừng (Momordica charantia) có vị rất đắng và hàm lượng hoạt chất cao.
Trái khổ qua rừng được các chuyên gia thực vật học lựa chọn loài, trồng thành vùng nguyên liệu phục vụ sản xuất dược phẩm.
