Viêm họng là một trong những bệnh phổ biến nhất về chuyên khoa tai mũi họng ở nước ta. Một người có thể từng trải qua viêm họng nhiều lần trong đời. Trẻ em thường mắc viêm họng cấp tính, trong khi viêm họng mạn tính thường gặp ở người trưởng thành.
Do viêm họng rất phổ biến nên người dân thường có xu hướng chủ quan trong việc phòng ngừa và điều trị. Ở nước ta, hầu hết trẻ em chỉ được đưa tới bệnh viện thăm khám khi viêm họng gây ho, sốt nhiều ngày hoặc biến chứng thành viêm phế quản, viêm phổi.
Người lớn bị viêm họng thường chỉ tự điều trị bằng các phương pháp dân gian tại nhà hoặc tự mua thuốc Tây ngoài hiệu thuốc, không theo kê đơn của bác sĩ về uống… Chủ quan trong việc phòng ngừa và điều trị có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe suốt đời.
1. Viêm họng là gì?
Viêm họng là tình trạng cổ họng bị khô, ngứa, đau rát và thường gây ho, sốt do nhiễm trùng hoặc do các yếu tố môi trường như độ ẩm không khí kém gây ra. Dựa vào tình trạng viêm, bệnh này có thể được chia thành các loại viêm họng như sau:
- Viêm họng mạn tính: Là tình trạng viêm kéo dài và liên tục tái phát trong suốt cuộc đời. Viêm họng mãn tính có 4 thể bao gồm: Viêm họng sung huyết; Viêm họng xuất huyết; Viêm họng mạn tính quá phát; Viêm họng teo.
- Viêm họng cấp tính: Là tình trạng viêm chỉ kéo dài 1-2 tuần, thường do virus gây ra. Nếu tình trạng này không được điều trị dứt điểm có thể chuyển thành viêm họng mạn tính.
- Viêm họng hạt: Là tình trạng viêm họng mạn tính quá phát dẫn đến mô lympho ở thành sau họng tăng sinh phình to như các hạt đậu. Các mô lympho tăng sinh này bị mất chức năng miễn dịch nên rất dễ bị viêm nhiễm.
Viêm họng phổ biến ở cả trẻ em và người trưởng thành, song người có cổ họng nhạy cảm, người ở vùng khí hậu khô lạnh, người ở các vùng có không khí ô nhiễm, trẻ nhỏ thường có xu hướng dễ bị mắc bệnh này hơn.
2. Nguyên nhân viêm họng
Theo bác sĩ Hằng, viêm họng có thể đến từ nhiều nguyên nhân nhưng ở nước ta, viêm họng thường do các nguyên nhân phổ biến sau:
2.1. Do virus
Theo thống kê, khoảng 90% số ca viêm họng là do virus gây ra. Virus gây viêm họng đến từ các bệnh phổ biến như cảm cúm, bệnh sởi, thủy đậu, quai bị, bạch cầu đơn nhân.
2.2. Do vi khuẩn
Khi cơ thể tiếp xúc với vi khuẩn, người bị có thể xuất hiện các triệu chứng viêm họng. Viêm họng do vi khuẩn thường gặp nhất là viêm họng liên cầu khuẩn.
2.3. Do dị ứng
Hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với các tác nhân gây dị ứng như bụi, mạt nhà, phấn hoa, cỏ và lông thú cưng bằng cách tiết ra các chất gây ra các triệu chứng viêm họng như nghẹt mũi, chảy nước mắt, hắt hơi, ngứa cổ họng…
2.4. Không khí
Số ca mắc viêm họng cao điểm vào mùa đông lạnh. Không khí khô và lạnh là nguyên nhân phổ biến khiến cổ họng bị khô, ngứa và ho.
2.5. Chất kích thích
Ngoài ô nhiễm không khí, các chất kích thích như thuốc lá hoặc các loại hóa chất như sản phẩm tẩy rửa cũng là nguyên nhân gây ra bệnh viêm họng.
2.6. Tác động cơ học
Một số tác động gây ra tình trạng căng cơ kéo dài trong cổ họng như la hét, hát và nói to trong một thời gian dài, mắc dị vật hay va chạm mạnh vào vùng họng… cũng khiến vùng họng bị đau rát, dẫn đến viêm họng.
2.7. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản xuất hiện khi axit trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Việc axit làm tổn thương niêm mạc thực quản, gây ra các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua và trào ngược axit cũng làm ảnh hưởng đến vùng cổ họng, gây ra viêm họng.
2.8. Nhiễm HIV
Người nhiễm HIV thường có hệ miễn dịch suy yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, virus tấn công qua vùng cổ họng, gây bệnh viêm họng.
2.9. Khối u
Các khối u ở vùng họng xuất hiện nhiều ngày không khỏi cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng viêm loét họng.
3.Triệu chứng viêm họng
Ngoài các triệu chứng đau cổ họng, khó nuốt, vướng đàm, cảm giác ngứa họng, ho, sốt, chán ăn thường thấy, viêm họng còn có các biểu hiệu khác tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh bao gồm:
3.1. Triệu chứng viêm họng cấp
Các triệu chứng thường gặp ở người bị viêm họng cấp tính bao gồm: sốt cao khoảng 38 – 39 °C, có lúc lên đến 40°C, mệt mỏi, ớn lạnh nhức đầu, kém ăn, đau mỏi toàn thân, nổi hạch góc hàm…
Ngoài ra, người bị viêm họng cấp có thể bị đau họng nhiều, nhất là khi nuốt dù là nuốt chất lỏng, đôi khi có cảm giác nhói ở tai nghe nuốt hoặc nói chuyện, ho theo từng cơn, chảy nước mũi, ngạt mũi, khàn tiếng, mất tiếng….
3.2. Triệu chứng viêm họng mạn tính
Hầu hết các triệu chứng viêm họng mạn tính thường kéo dài, bao gồm:
Đau họng kéo dài kèm theo các biểu hiện như ngứa cổ, khô cổ, nóng rát, nuốt vướng, dễ gặp nhất là vào sáng sớm.
Khó nuốt, đau cổ họng khi nuốt
Ho có đờm hoặc ho khan
Giọng nói thay đổi
Vùng ngực phía sau xương ức bị nóng rát, ợ hơi, ợ chua (đối với người bị trào ngược dạ dày thực quản)
4. Điều trị viêm họng do virus
Việc sử dụng kháng sinh để điều trị viêm họng do virus là không hiệu quả, thông thường điều trị triệu chứng và bệnh sẽ tự khỏi nhờ vào hệ miễn dịch của cơ thể. Tuy nhiên, một số loại thuốc như Paracetamol hay ibuprofen giúp giảm triệu chứng sốt và đau họng.
5. Điều trị viêm họng do vi khuẩn
Khác với viêm họng do virus, người bệnh có thể dùng kháng sinh để điều trị viêm họng do vi khuẩn. Người bệnh cần uống thuốc đủ liều theo chỉ định của bác sĩ, kể cả khi đã khỏi bệnh. Việc không uống thuốc đúng liều, đúng cách có thể khiến tình trạng nhiễm trùng trở nên trầm trọng hơn hoặc lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể. cũng như làm tăng nguy cơ sốt thấp khớp hoặc viêm thận.
6. Điều trị viêm họng tại nhà
Người bệnh có thể kết hợp chăm sóc tại nhà để giảm bớt các triệu chứng của bệnh bằng cách:(3)
Súc họng bằng dung dịch sát khuẩn vào buổi sáng và tối mỗi ngày
Uống nước ấm, có thể pha chanh và mật ong
Tăng cường trái cây, bổ sung vitamin C
Chườm ấm cổ họng
Ăn thức ăn mềm, dễ nuốt
7. Cách phòng ngừa bệnh viêm họng
“Để phòng ngừa bệnh viêm họng, người dân nên chú ý giữ ấm cổ họng, mũi, miệng, nhất là trong mùa lạnh. Hạn chế uống nước đá nhưng phải thường xuyên uống nhiều nước lọc để cổ họng đủ độ ẩm. Nên vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đặc biệt tập thói quen súc miệng bằng nước muối sinh lý mỗi ngày. Hạn chế hút thuốc lá, uống rượu, ăn đồ cay nóng gây hại cho cổ họng. Nếu ở vùng khí hậu hanh khô, nên dùng máy tạo ẩm không khí. Tránh xa các yếu tố dễ gây dị ứng như phấn hoa, lông động vật. Luôn đeo khẩu trang khi đi ra nơi đông người nhằm tránh nguy cơ nhiễm virus, vi khuẩn…
Đặc biệt, nếu có điều kiện, tốt nhất người dân nên đi thăm khám tai mũi họng định kỳ để phát hiện sớm các tình trạng bất thường có thể xảy ra, đặc biệt là tầm soát ung thư vòm mũi họng”.
Để tìm hiểu về bệnh viêm họng và cách điều trị, bạn có thể đến phòng khám đa khoa Biển Việt theo địa chỉ liên hệ:
Số 18, Nhà Vườn 1, Tổng Cục 5, Bộ Công An, Tân Triêu, Thanh Trì, Hà Nội
Website: https://phongkhambienviet.com/
