Dị ứng mỹ phẩm: Cách nhận biết, nguyên nhân, cách điều trị và cách phòng ngừa

Ngày nay, dị ứng mỹ phẩm không còn là hiện tượng xa lạ với các chị em do nhu cầu sử dụng mỹ phẩm tăng cao.

Dị ứng mỹ phẩm là tình trạng da bị tổn thương do các thành phần có trong sản phẩm trang điểm hoặc chăm sóc da. Tình trạng này thường xảy ra do sử dụng sản phẩm không phù hợp với loại da, dùng sản phẩm không đúng cách, lựa chọn sản phẩm trôi nổi và không rõ nguồn gốc.

1. Dị ứng mỹ phẩm là gì?

Dị ứng mỹ phẩm là tình trạng da bị nổi mẩn đỏ, mề đay, sẩn ngứa, mụn mủ khi tiếp xúc với các thành phần có trong mỹ phẩm (sản phẩm chăm sóc da và trang điểm).

Theo các chuyên gia Da liễu, các thành phần dễ gây dị ứng như parabens (chất bảo quản), mineral oil/ paraffin (dầu khoáng), perfume (hương liệu), chì, cồn,… có thể khiến lỗ chân lông bị bít tắc, gây kích thích và làm phát sinh hiệu tượng dị ứng.

So với những vùng da khác, da mặt thường có độ nhạy cảm cao, mỏng và dễ tổn thương. Chính vì vậy, sử dụng các loại mỹ phẩm không phù hợp có thể khiến da bị kích ứng, nổi mẩn đỏ và ngứa ngáy. Thông thường, các triệu chứng nhẹ có thể thuyên giảm sau 1 – 2 ngày ngưng sản phẩm gây dị ứng. Tuy nhiên ở một số trường hợp nặng, dị ứng mỹ phẩm có thể khiến da sưng viêm nặng, nổi mụn mủ, làm mỏng da, khô ráp,…

Dị ứng mỹ phẩm tình trạng da bị nổi mẩn đỏ, mề đay, sẩn ngứa, mụn mủ

2. Dấu hiệu nhận biết dị ứng mỹ phẩm

2.1/ Nổi mụn, mặt nóng rát

Tình trạng nổi mụn có thể do hệ miễn dịch phản ứng với các thành phần có trong mỹ phẩm. Cũng có thể do mỹ phẩm chứa hóa chất mạnh hoặc chất tẩy rửa gây kích ứng cho da. Các loại mụn thường gặp ở da dị ứng có thể kể đến như:

• Mụn cám li ti không có nhân nổi khắp trên da.
• Mụn đỏ và sưng nổi thường xuyên trong thời gian sử dụng mặc dù đã áp dụng các biện pháp trị mụn.

Thông thường, tình trạng nổi mụn do dị ứng mỹ phẩm viêm da xuất hiện sau từ 1- 2 ngày sử dụng và kèm theo một số triệu chứng như khó thở, mạch rối loạn. Trong khi đó, hiện tượng da mặt nóng rát, sưng ngứa, nổi mụn là do kích ứng viêm da. Thường xảy ra ngay sau khi sử dụng mỹ phẩm.

2.2/ Da mặt ngứa nhẹ

Trường hợp dị ứng mỹ phẩm sau lần đầu sử dụng với lượng ít có thể gây ra triệu chứng ngứa nhẹ ở vùng da mặt. Nếu không được xử lý kịp thời, chúng sẽ phát triển thành mẩn ngứa. Ngứa thành từng đợt trong vòng 10 phút, các mẩn ngứa xuất hiện ít rồi dần tiến triển thành các nốt ban đỏ, mụn đỏ. Thường gặp ở vùng da xung quanh mắt.

2.3/ Da xuất hiện vết nám

Da mặt dị ứng thường có những vết nám đen hoặc trắng sau khi tiếp xúc với mặt trời. Hiện tượng này là do một số hóa chất hoặc chất được chiết suất từ thực vật để lại trên da khi phản ứng với ánh sáng.

2.4/ Da dầu quá mức

Nếu thông thường da bạn luôn mềm mịn, khô thoáng nay bỗng dưng đổ dầu liên tục thì cần xem lại các loại mỹ phẩm mới mà bạn sử dụng trong thời gian gần đây. Việc dị ứng mỹ phẩm cũng thường khiến da thiếu nước và đổ dầu thường xuyên.

2.5/ Da căng, rát

Một số trường hợp dị ứng mỹ phẩm nhẹ sẽ xuất hiện tình trạng da căng, lỗ chân lông to, da mặt có cảm giác ngứa rát nhẹ. Hiện tượng này xảy ra khi da phản ứng với các chất tạo mùi hoặc chất bảo quản trong mỹ phẩm.

3. Nguyên nhân gây dị ứng mỹ phẩm

Dị ứng mỹ phẩm xảy ra ngay sau khi sử dụng sản phẩm chăm sóc, bảo vệ da hoặc trang điểm. Theo các chuyên gia Da liễu, nguyên nhân gây dị ứng mỹ phẩm có thể do:

• Sử dụng sản phẩm không phù hợp: Khi chọn mỹ phẩm cho da mặt, cần lựa chọn theo loại da và độ tuổi. Trong trường hợp da nhiều dầu nhưng sử dụng các loại kem dưỡng dày, đặc và có độ ẩm cao, da có thể bị bít tắc, dẫn đến tình trạng dị ứng và nổi mẩn. Ngược lại, trường hợp da khô ráp nhưng sử dụng các sản phẩm kiềm dầu khiến tình trạng khô ráp diễn ra nghiêm trọng hơn, làm suy yếu hàng rào bảo vệ và gây bùng phát triệu chứng dị ứng.
• Lựa chọn sản phẩm chứa thành phần dễ dị ứng: Các sản phẩm chứa nhiều chì, cồn, xà phòng, hương liệu, dầu khoáng và chất bảo quản thường có khả năng gây dị ứng cao hơn so với sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên.
• Sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc: Hiện nay trên thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm dưỡng trắng da cấp tốc, chứa chất tẩy mạnh và corticoid. Sử dụng các sản phẩm này có thể khiến da mỏng, suy yếu và tăng nguy cơ dị ứng.
• Dùng mỹ phẩm sai cách: Ngoài ra dị ứng mỹ phẩm cũng có thể xảy ra do sử dụng mỹ phẩm sai cách hoặc dùng theo trình tự không phù hợp.
• Trang điểm quá dày: Lớp trang điểm quá dày có thể làm bít tắc lỗ chân lông và cản trở quá trình bài tiết mồ hôi trên da. Tình trạng này kéo dài có thể khiến da nổi mụn, suy yếu và dễ dị ứng.
• Kết hợp các loại mỹ phẩm sai cách: Một số thành phần trong mỹ phẩm có thể gây ra tác dụng phụ khi kết hợp, chẳng hạn như Vitamin C + Niacinamide, BHA + Retinol, AHA + Vitamin C,… Vì vậy nếu kết hợp các sản phẩm chứa những thành phần này với nhau, da mặt sẽ bị thay đổi độ pH đột ngột và tăng nguy cơ dị ứng.

Ngoài những nguyên nhân chính nêu trên, dị ứng da mặt còn có thể xảy ra do một số yếu tố rủi ro như:

• Người có cơ địa nhạy cảm
• Da có đặc tính mỏng và dễ mẫn cảm
• Vệ sinh da kém khiến dầu thừa, bụi bẩn tích tụ cộng hưởng với thành phần hóa học trong mỹ phẩm, gây kích ứng và tổn thương da
• Không vệ sinh tay và dụng cụ trước khi lấy sản phẩm

4. Cách xử lý dị ứng mỹ phẩm đúng cách hiệu quả

Cách xử lý tốt nhất với da bị dị ứng mỹ phẩm nhẹ:

Khi phát hiện da đang gặp các dấu hiệu có khả năng là dị ứng mỹ phẩm. Bạn cần cấp tốc thực hiện các bước dưới đây:

• Làm sạch lớp mỹ phẩm đang sử dụng

​Ngay lập tức rửa sạch da mặt nếu có cảm giác ngứa rát hoặc da đổ dầu quá mức để làm sạch lớp mỹ phẩm đang sử dụng. Có thể dùng nước muối sinh lý natri clorid 0,9% hoặc nước đun sôi để nguội và lấy khăn mềm sạch lau khô.

​

Rửa sạch da mặt khi có cảm giác ngứa rát

• Có thể xông mặt để giúp da thông thoáng, giải phóng chất độc trong cơ thể nhằm cải thiện các triệu chứng dị ứng. Một số loại lá bạn có thể sử dụng để xông mặt thường là trà xanh, tía tô, ngải cứu, kinh giới, xả, bạc hà, gừng… Tuy nhiên, trong trường hợp dị ứng mỹ phẩm thì tốt nhất nên dùng lá trà xanh.

• Làm dịu da kích ứng, dị ứng

• Với các trường hợp dị ứng mỹ phẩm nhẹ, bạn có thể dùng khăn sạch quấn một vài viên đá rồi lăn nhẹ trên mặt để làm dịu làn da dị ứng. Tiếp đó tiến hành rửa lại mặt bằng sữa tươi không đường và tuyệt đối không dùng sữa rửa mặt hay bất kỳ sản phẩm làm dịu da nào.

• Ngưng sử dụng mỹ phẩm

Trước hết, bạn cần ngưng sử dụng các loại mỹ phẩm đang có để da được phục hồi tốt nhất. Tìm ra ‘thủ phạm” gây dị ứng bằng cách xem lại các sản phẩm mới được sử dụng trong 7 – 10 ngày trở lại đây.

• Uống nhiều nước

​

Nước sẽ giúp cơ thể thanh lọc độc tố, đào thải chất độc ra ngoài nên rất tốt với da dị ứng. Mỗi ngày bạn nên uống từ 1,5 – 2 lít nước sẽ giúp cải thiện các triệu chứng dị ứng da mặt đáng kể.

Cách chăm sóc da mặt dị ứng mỹ phẩm nhẹ:

Để giúp da mặt dị ứng mỹ phẩm phục hồi tốt và khỏe khoắn hơn, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:

• Xông hơi da mặt bằng liệu pháp thiên nhiên

​Xông hơi da mặt có công dụng giúp da thông thoáng để dễ dàng hơn trong việc bài trừ chất độc. Tuy nhiên, việc xông hơi chỉ được thực hiện từ 2 – 3 lần/tuần, mỗi lần 5 – 10 phút, không xông hơi với nhiệt độ quá cao để tránh gây khô da.

Khi xông hơi cần lưu ý: - Rửa sạch mặt để quá trình xông hơi làm sạch lỗ chân được thực hiện thuận lợi, hiệu quả.

                                       - Sau khi xông hơi thì rửa sạch mặt bằng nước lạnh để se khít lỗ chân lông.

                                       - Đắp mặt nạ thiên nhiên giúp da hấp thu dưỡng chất tốt.

• Thay đổi quá trình chăm sóc da hằng ngày

Da bị tổn thương sau khi sử dụng mỹ phẩm rất cần thời gian hồi phục. Việc liên tục “đắp” các loại mỹ phẩm sẽ chỉ khiến tình trạng dị ứng thêm dai dẳng và nghiêm trọng hơn mà thôi. Vì vậy, hãy thay đổi cách chăm sóc da và thay thế các sản phẩm đang sử dụng bằng các sản phẩm được làm từ thiên nhiên không chứa chất hóa học. Những sản phẩm này tốt nhất là không nên có mùi để không gây kích ứng da.

• Chế độ ăn uống cho da dị ứng mỹ phẩm

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình chăm sóc da. Khi bị dị ứng mỹ phẩm, bạn cần thay đổi chế độ ăn uống như sau:

           - Hạn chế ăn các loại hải sản như cua, tôm, cá biển vì chúng rất dễ gây ngứa với người đang gặp vấn đề về da.

           - Không sử dụng các chất kích thích, bia rượu, thuốc lá và các thức ăn nhiều dầu mỡ, các gia vị cay nóng như tiêu, ớt. Lý do là chúng dễ khiến da bị kích ứng làm tình trạng mẩn đỏ, mụn thêm nghiêm trọng hơn.

          - Bổ sung vitamin C, E để tăng cường đề kháng và giúp da hồi phục nhanh qua các thực phẩm như rau củ quả tươi, nước ép trái cây…

Trên đây là một số dấu hiệu dị ứng mỹ phẩm nhẹ và cách xử lý tốt nhất mà bạn cần lưu ý. Nếu hiện tượng dị ứng của bạn không vơi đi mà có xu hướng nghiêm trọng hơn thì cách tốt nhất là phải nhanh chóng tìm đến bác sĩ để được thăm khám và tư vấn.

4. Cách phòng ngừa dị ứng mỹ phẩm

Dị ứng mỹ phẩm là tình trạng khá phổ biến và thường thuyên giảm nhanh sau khi điều trị. Tuy nhiên tình trạng này có khả năng tái phát cao nếu bạn không thay đổi sản phẩm gây dị ứng hoặc tiếp tục sử dụng mỹ phẩm sai cách.

Do đó sau khi điều trị, bạn nên phòng ngừa dị ứng mỹ phẩm tái phát với những biện pháp sau:

• Với những người có làn da nhạy cảm, nên trao đổi với bác sĩ da liễu để được tư vấn về các sản phẩm chăm sóc da và trang điểm có thành phần dịu nhẹ.
• Nên ưu tiên lựa chọn sản phẩm có thành phần từ thiên nhiên. Hạn chế các thành phần có khả năng gây dị ứng cao như cồn, chì, dầu khoáng, hương liệu, retinol,…
• Cần tẩy trang và vệ sinh da mặt kỹ để tránh nguy cơ bít tắc nang lông, gây mụn và kích ứng.
• Trước khi kết hợp các sản phẩm với nhau, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ da liễu để tránh nguy cơ dị ứng và mẫn cảm.
• Chỉ sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng. Tránh tình trạng sử dụng kem trộn, kem tẩy và cần thay đổi tâm lý muốn làm đẹp nhanh chóng.
• Để giảm nguy cơ dị ứng, bạn nên thử 1 ít sản phẩm lên vùng cổ và quan sát biểu hiện của da trong 12 – 24 giờ đồng hồ trước khi sử dụng lên phạm vi rộng.
• Cần vệ sinh dụng cụ trang điểm thường xuyên và rửa tay trước khi lấy sản phẩm.

Dị ứng mỹ phẩm là tình trạng khá phổ biến. Mặc dù phần lớn các trường hợp đều có mức độ nhẹ và thuyên giảm nhanh chỉ sau 3 – 5 ngày. Tuy nhiên nếu dị ứng tái phát nhiều lần, da có thể xuất hiện thâm sẹo, mỏng, yếu và nhạy cảm hơn với các yếu tố kích thích. Chính vì vậy sau quá trình điều trị, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ da và phòng ngừa tái phát.